Uitgelicht Opgang
Uitgelicht Opgang
Uitgelicht Opgang 3 - 3 februari 2017
Lutherjaar 2017
We kunnen er niet omheen. Dit jaar wordt de Reformatie herdacht en dat leidt tot een stroom aan publicaties over Luther en de Reformatie. Soms wordt er wat ongemakkelijk gereageerd op de vraag of de reformatie moet worden herdacht of – laat staan – gevierd, omdat de beweging ook tot verdeeldheid heeft geleid. Een verdeeldheid die tot de dag van vandaag voortduurt, hoewel die tweespalt oorspronkelijk niet beoogd werd. Tijdens het Concilie van Trente (1545 – 1563) kwam het definitief tot een breuk tussen de rooms-katholieken enerzijds en de lutheranen en calvinisten anderzijds. Pas na het Tweede Vaticaans Concilie werd de relatie tussen katholieken en protestanten beter. Op basis van wederzijds respect zijn in die tijd serieuze gesprekken van start gegaan waarin veel is bereikt. Het mondde uit in een wederzijdse dooperkenning. Daarnaast was de Reformatie ook een beweging die leidde tot emancipatie van gelovigen, tot godsdienstvrijheid en vrijheid van meningsuiting. Wanneer mensen zelf gaan lezen, nadenken en conclusies gaan trekken ontstaat er nu eenmaal diversiteit. Hierbij is het essentieel naar elkaar te luisteren en elkaar proberen te begrijpen, waarbij je het zeker niet met alles hoeft eens te zijn wat de ander als leer verkondigt. De vraag is niet moeten we de Reformatie wel vieren of gedenken, maar hoe moeten we dat doen.
Op 31 oktober 2016 werd het begin van de reformatie op een heel bijzondere manier herdacht. Paus Franciscus II bezocht de vergadering van de Lutherse Wereld Federatie, een organisatie die 74 miljoen lutheranen vertegenwoordigt. Op deze bijeenkomst in Lund (Zweden) werd in een dienst gezamenlijk datgene wat in 1517 was begonnen, herdacht. Zo kan het terugkijken in de geschiedenis ook een stap naar onderlinge verbinding vormen. Ook in Nederland is er aandacht voor een gezamenlijk luthers-katholieke herdenking van de Reformatie. Er verscheen zelfs een speciale liturgie onder de naam ‘Gemeenschappelijk Gebed - Van conflict naar Gemeenschap’. Kortweg gaat dit document er van uit dat we door de gemeenschappelijke dooperkenning broeders en zusters zijn. Het gemeenschappelijk gebed is een handreiking voor een gebedsviering. Het is bedoeld voor oecumenische contacten. Naast rooms-katholieke parochies en gemeenten van de Protestantse Kerk in Nederland valt te denken aan religieuzen, parochies van de Oudkatholieke Kerk en gemeenten van de Gereformeerde kerken Vrijgemaakt, Gereformeerde Gemeenten, etc. De verspreiding van het Gemeenschappelijk Gebed werd mogelijk gemaakt door de medewerking van de bisdommen Breda, ’s-Hertogenbosch en Roermond en de classes van de Protestantse Kerk in het gebied Noord-Brabant en Limburg.
De Evangelisch-Luthers Gemeente in Zeist heeft ook nagedacht over een gepaste herdenking van 500 jaar Reformatie. We kunnen moeilijk het jaar 2017 voorbij laten gaan zonder hieraan aandacht te besteden. Wij proberen met anderen de vreugde van het evangelie te vieren en tegelijk ruimte voor droefheid en schuldbelijdenis in te ruimen. Vanuit dit gezamenlijk bidden en vieren kunnen we vervolgens ook op zoek gaan naar onze gemeenschappelijke roeping als christen. We hebben gekozen voor een maandelijkse vesperviering op elke tweede zaterdagavond van de maand. Van 19.00 – 19.45 uur in de Lutherkapel. Voorgangers uit verschillende protestantse gemeenten in Zeist en ook uit de rooms-katholieke parochie leiden de vespers. In elke vesper staat een van de dertien liederen van Luther uit het nieuwe liedboek centraal. We volgen een traditionele lutherse liturgie. Zij is ontleend aan de klassieke katholieke traditie. Muziek en zang zijn een belangrijk onderdeel van de viering, zij kunnen op een bijzondere manier het hart van de mens raken. ‘Laat Christus woorden in al hun rijkdom in u wonen; onderricht en vermaan elkaar in alle wijsheid, zing met heel uw hart psalmen en hymnen voor God en liederen die de Geest u vol genade ingeeft’ (Kol. 3 – 16). Vermeldenswaard is nog dat in komende nummers van Opgang een aantal predikanten uit Zeist een meditatie zullen schrijven naar aanleiding van de dertien Lutherliederen.
Op de hierboven beschreven manier wil de ELG op gepaste wijze aandacht besteden aan de herdenking van de Reformatie, waarbij het streven naar verzoening, gemeenschappelijkheid en respect voor elkaars tradities centraal staan.
Mocht uw interesse zijn gewekt voor de vesperbijeenkomsten, de eerstvolgende is op zaterdag 11 februari om 19.00 uur in de Lutherkapel. We hebben speciaal voor de zaterdag gekozen, zodat ook mensen uit andere gemeenten hiernaar toe kunnen zonder dat wij hun kerkgang verstoren. Wij hopen u op één of meerdere van deze bijeenkomsten te mogen begroeten en na afloop met u een kop koffie of thee te kunnen drinken.
Herman Hamers
|